Nasz patron
Alojzy Feliński fragment wiersza „ Pochwała Kościuszki” Tadeusz Kościuszko jest jedną z najbardziej znanych polskich postaci historycznych w Polsce i na Świecie. Amerykanie uważają go za bohatera narodowego, a w Polsce stał się legendą dla naszych rodaków, wśród których żył, walczył i działał na emigracji. Po jego śmierci został uznawany za wzór do naśladowania podczas walk o niepodległość w XIX i XX wieku. Na jego cześć usypano Kopiec Kościuszki w Krakowie i w Olkuszu, a w 1917 r. również w Połańcu. Na Wawelu stoi też pomnik bohatera na koniu. Imię Tadeusza Kościuszki nadano wielu ulicom, placom i szkołom w całej Polsce. Pochodzenie i młodość Tadeusza Kościuszki Tadeusz Kościuszko urodził się 4 lutego 1746 r. na Polesiu, w Mereczowszczyźnie folwarku dzierżawionym przez ojca. Na chrzcie otrzymał trzy imiona: Andrzej, Tadeusz, Bonawentura, ale przez całe życie używał tylko drugiego z nich. Był czwartym, najmłodszym dzieckiem Tekli i Ludwika Kościuszków. Tadeusz jako dziewięcioletni chłopiec rozpoczął naukę w Kolegium Pijarów w Lubieszowie. W uczelni tej, utrzymanej w duchu patriotycznym, starano się wychować dobrych i mądrych obywateli, którzy w przyszłości potrafiliby właściwie pokierować losami kraju. Mając dwanaście lat Kościuszko stracił ojca. Dwa lata później skończył naukę, powrócił do domu i pomagał matce w gospodarstwie. Dzięki wsparciu Czartoryskich w 1765 rozpoczął naukę w Szkole Rycerskiej założonej przez Augusta Poniatowskiego. Przyszły naczelnik postanawia do nauki wziąć się z zapałem i po roku mianowany został chorążym, a po trzech latach uzyskał stopień kapitana i stypendium króla, które miało być przeznaczone na studia we Francji. Wyjechał do Paryża, gdzie uczęszczał do Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby, gdyż do szkoły wojskowej, jako cudzoziemiec, nie mógł być przyjęty. Chodził jednak na wykłady francuskich architektów i inżynierów, a szczególnie znawców sztuki budowy fortyfikacji. Dzięki temu zdobył umiejętności, które w późniejszym czasie przyniosły mu sławę wspaniałego fortyfikatora i organizatora przepraw przez rzeki. Następnie zwiedził Anglię, Szwajcarię, Włochy i Niemcy. To właśnie za granicą dowiedział się o pierwszym rozbiorze Polski. Po powrocie do kraju w 1775 roku nie mógł jednak znaleźć stanowiska w wojsku. Zamieszkał więc u przyjaciół na wsi. Zakochał się wówczas w Ludwice Sosnowskiej, córce przyjaciela rodziny, który pomógł mu przed laty dostać się do Szkoły Rycerskiej. Jednak ojciec ukochanej nie wyraził zgody na ślub, czego przyczyną były znaczne różnice majątkowe. Nieszczęśliwa miłość i brak posady w wojsku spowodowały, że postanowił on ponownie opuścić Ojczyznę, by wziąć udział w walce Stanów Zjednoczonych o wolność. Wyjazd Tadeusza Kościuszki do Ameryki W 1776 r. wyjechał więc do Ameryki Północnej. Tam otrzymał posadę inżyniera w armii amerykańskiej. Jako inżynier przyczynił się do zwycięskiej bitwy pod Saratogą, gdzie zajmował się formułowaniem fortyfikacji. Następnie zaprojektował fort West Point nad rzeką Hudson. Był to rozkaz samego Jerzego Waszyngtona, późniejszego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Pasma sukcesów na polu fortyfikacji w amerykańskiej armii zostały docenione. Tadeusz Kościuszko w 1783 roku otrzymał stopień generała brygady oraz wynagrodzenie w postaci ziemi i nagrody pieniężnej. Powrót do Polski Powróciwszy do krajów 1784 roku, a w 1789 roku Kościuszko został powołany w stopniu generała- majora do armii, która uchwałą Sejmu powiększyła się do liczby stu tysięcy żołnierzy. W 1792 roku w czasie polsko-rosyjskiej wojny w obronie Konstytucji 3 maja odznaczył się w bitwach pod Zieleńcami i pod Dubienką. Dla uczczenia tego zwycięstwa ustanowiony został przez króla Order Virtuti Militari. Jednym z pierwszych odznaczonych był właśnie generał-major Tadeusz Kościuszko. Po wojnie Tadeusz Kościuszko wraz z patriotami, którzy nie chcieli podać się obcym rządom, udał się na emigrację do Drezna i Lipska. Tam emigranci zaczęli myśleć o zorganizowaniu powstania, nazwanego wkrótce kościuszkowskim, gdyż to właśnie Kościuszko przybył do Krakowa, by stanąć na jego czele. Przywiózł ze sobą przygotowany wraz z H. Kołłątajem, I. Potockim akt powstania, którego ogłoszenie miało być hasłem do podjęcia walki przez cały naród. Insurekcja kościuszkowska Powstanie wybuchło 24 marca 1794 r. Wtedy też na krakowskim rynku, wypełnionym przez tłumy, Tadeusz jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej, złożył słynną przysięgę. 4 kwietnia 1794 r. odbyła się pod Racławicami pierwsza bitwa powstania. Kościuszko, widząc że kawaleria i piechota polska nie mogą przełamać siły wroga, postanowił wprowadzić do walki chłopów – kosynierów. Posunięcie to przyniosło mu zwycięstwo, a Rosjanie wycofali się, ponosząc druzgoczącą klęskę. Jeszcze na racławickim polu Naczelnik przywdział sukmanę chłopską mówiąc, że wkłada ją jako mundur najwaleczniejszego oddziału. Aby podkreślić bohaterstwo chłopów – żołnierzy i zachęcić ich do czynnego udziału w powstaniu, w obozie pod Połańcem ogłosił słynny Uniwersał Połaniecki, który zapewniał chłopom osobistą wolność. Po radosnym dniu racławickiego zwycięstwa, Kościuszko dzielnie stawił czoło wojskom pruskim i rosyjskim, które otoczyły Warszawę. Dzięki umiejętnemu dowodzeniu Naczelnika nie została ona zdobyta. Po licznych sukcesach przyszły jednak klęski. Z Rosji nadchodziły liczne posiłki. Wiedząc o tym, Kościuszko postanowił zagrodzić drogę wojskom rosyjskim, które wycofały się spod Warszawy, zanim zdążyły połączyć się z nowymi siłami ciągnącymi ze wschodu. Do walki doszło 10 października 1794 r. pod Maciejowicami. Mimo niepowodzeń Polaków, Kościuszko próbował jeszcze formować rozpraszające się pod naciskami wroga oddziały, co i tak nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Podczas bitwy Tadeusz został ciężko ranny. Zalany krwią stracił przytomność. Gdy wrócił jednak do sił, przewieziono go do Petersburga ,gdzie został uwięziony. Emigracja i śmierć Tadeusza Kościuszki Tadeusz Kościuszko przebywał w rosyjskiej niewoli w twierdzy w Petersburgu do 1796 roku. Od 1798 mieszkał pod Paryżem. Choć brał udział w tworzeniu Legionów Polskich, przeciwstawiał się idei powiązania sprawy polskiej z działalnością Napoleona I Bonaparte. Przebywał w Wiedniu podczas Kongresu Wiedeńskiego. Ostatnie dwa lata życia spędził Kościuszko w Szwajcarii, w Solurze, mieszkając u zaprzyjaźnionej rodziny, gdzie zmarł 15 października 1817 roku. Został pochowany w tamtejszym kościele pojezuickim; rok później szczątki bohatera zostały przewiezione do Krakowa i spoczęły w kryptach królewskich w katedrze na Wawelu. źródło:https://pl.wikipedia.org |
„Kościuszku! Twoja skromność nie dba o pochwały,